ბრიტანელები, თუ რუსეთში მოღვაწე ყაზახები? - ვინ არიან რეალურად მამუკა ხაზარაძის მიერ ნახსენები ინვესტორები

19-09-2019

„ინვესტორი, რომელიც აქ იყო, გუშინ გაფრინდნენ, ეს არის ინგლისური კომპანია, ფონდი, გუშინწინ შეხვდნენ ვიცე–პრემიერ ცქიტიშვილს, ეს იყო აბსოლუტურად შოკისმომგვრელი. ოქმიც არსებობს, რომელიც გადმომცეს, სადაც ცქიტიშვილმა პირდაპირ დააფიქსირა ეს სიტყვები – ჩვენ თქვენნაირი ინვესტორები არ გვჭირდება. ეს არის კომპანია მერიდიანი, საინვესტიციო ფონდი“, – განაცხადა ხაზარაძემ ანაკლიის პროექტში ინვესტირების თემაზე.
„საერთოდ ბევრ საოცარ რამეს ამბობს, განსაკუთრებით ამ ბოლო დროს ბატონი ხაზარაძე. წერილი, ოქმი... მოიტანოს, გვანახოს ეს ოქმი. არ არის კარგი, როდესაც ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი სტრატეგიული პროექტი ხდება პოლიტიკური სპეკულაციის საგანი“, - ასე უპასუხა პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ მამუკა ხაზარაძის განცხადებას.
„პრაიმტაიმი“ დაინტერესდა, რა საინვესტიციო ფონდზეა საუბარი და ვინ არიან რეალურად ხაზარაძის მიერ ნახსენები „ბრიტანელი ინვესტორები“?
Meridian Capital Limited-ის ოფიციალურ ვებ-გვერდსა და ინტერნეტ-რესურსებში ზემოხსენებული კომპანიის შესახებ დეტალური ინფორმაციის მოძიებაა შესაძლებელი, თუმცა მანამდე შეგახსენებთ აშშ-ს სახელმწიფო მდივნის, მაიკ პომპეოს განცხადებას ანაკლიის პორტთან დაკავშირებით.
„იმედს გამოვთქვამ, რომ საქართველო დაასრულებს პორტის მშენებლობის პროექტს და ამით გაძლიერდება საქართველოს ურთიერთობა თავისუფალ ეკონომიკურ სივრცეებთან და იმავდროულად ქვეყნის პოზიცია დაცული გახდება რუსეთის, ან ჩინეთის ეკონომიკური გავლენებისგან. ეს ვითომ მეგობრები საქართველოს ინტერესებს არ იზიარებენ”, - განაცხადა მაიკ პომპეომ.
ამ განცხდაებით, აშშ-ს სახელმწიფო მდივანმა ღიად მიანიშნა საქართველოს, რომ თავი შეიკავოს ანაკლიის პროექტში ისეთი ინვესტორების ჩართვისგან, რომლებიც დაკავშირებულნი არიან რუსულ ეკონომიკასთან...
და არის კი რუსული გავლენისგან თავისუფალი მამუკა ხაზარაძის მიერ ნახსენები „ბრიტანული საინვესტიციო ფონდი“ Meridian Capital Limited? ამის გასარკვევად კომპანიის შესახებ ინფორმაცია ინტერნეტ-წყაროებში მოვიძიეთ.
ირკვევა, რომ კომპანია 2002 წელს, ბერმუდის კუნძულებზეა დარეგისტრირებული. ცენტრალური ოფისი ჰონგ-კონგში მდებარეობს, ფილიალები - ამსტერდამსა და მოსკოვში. ოფიციალური წყაროების თანახმად, კომპანიის დირექტორები და დამფუძნებლები ასკარ ალშინბაევი და ევგენი ფელდი არიან;
Meridian Capital Limited-ის ვებ-გვერდზე აღნიშნულია, რომ ის გლობალური საინვესტიციო კომპანიაა, რომელიც ფინანსურ რესურსებს დებს, როგორც განვითარებულ ბაზრებში - ჩრდილოეთ ამერიკაში, ევროპასა და სკანდინავიაში, ისე განვითარებადში - ჩინეთში, რუსეთში, სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, აფრიკასა და ოკეანეთში;
2015 წელს, Panama Papers-ის მიერ გამოქვეყნებული დოკუმენტების თანახმად, კომპანიის დამაარსებლები ყახაზეთის უმდიდრესი პირები იყვნენ, მათ შორის, ყაზახეთის ყოფილი მაღალჩინოსანი საუატ მინბაევი, თუმცა ამ უკანასკნელის Meridian Capital-თან კავშირს, კომპანიის ოფიციალური წარმომადგენლები არ ადასტურებდნენ.
Meridian Capital-ს მომსახურებას იურიდიული კომპანია Appleby-ს ბერმუდის ფილიალი უწევდა. სწორედ ამ კომპანიიდან გაჟონილი, არასრული ინფორმაციის საფუძველზე დგინდება, რომ 2006 წლისთვის, აღნიშნული კომპანიის მეწილეები იყვნენ: საუატ მინბაევი, ნურჟან სუბხანბერდინი, ასკარ ალშინბაევი, აზატ აბიშევი, ევგენი ფელდი, ნინა ჟუსუპოვა, იან კონერი;
ღია წყაროებით, ასევე დგინდება, რომ 2017 წელს, გერმანულმა გამოცემა Süddeutsche Zeitung-მა საერთაშორისო საგამოძიებო ჟურნალისტურ ორგანიზაცია Organized Crime and Corruption Reporting Project-თან (OCCRP) ერთად, Meridian Capital-ის საქმიანობასთან დაკავშირებით, ჟურნალისტური გამოძიება ჩაატარა. შედეგად დადგინდა, რომ Meridian Capital-ის პირველადი ოპერირების სივრცე, ყაზახეთში ნავთობისა და გაზის ინდუსტრია იყო. კომპანია, წლების განმავლობაში საგრძნობლად გაძლიერდა. აღნიშნული დაკავშირებული იყო არა მხოლოდ მინბაევის ნავთობისა და გაზის მინისტრად დანიშვნასთან, არამედ იმასთანაც, რომ კომპანიის ორი მეწილე ყაზახეთში ყველაზე დიდი ბანკის, Казкоммерцбанк-ის აქციონერები იყვნენ. სწორედ ეს ბანკი აძლევდა Meridian-ს „მარტივ“ სესხებს, რაც კომპანიის ოპერირების სივრცის გაფართოების შესაძლებლობას განაპირობებდა.
2006 წლის მონაცემების თანახმად, ჰოლდინგ Meridian-ის ღირებულება 3 მილიარდი აშშ დოლარად ფასდებოდა, თუმცა ცხადია, სტრუქტურის გაუმჭვირვალობის გამო, აღნიშნული კომპანიის შემოსავალი, სავარაუდოდ, ბევრად უფრო დიდი იყო.
გამოძიების შედეგად დადგინდა, რომ Meridian Capital-ში ფინანსური რესურსი სხვადასხვა ქვეყნიდან, სულ მცირე კიდევ ორი ჰოლდინგიდან მიედინება. ესენია: Meridian Capital CIS Fund და Meridian Capital International Fund, რომლებიც კაიმანის კუნძულებზეა დარეგისტრირებული. უცხოური პრესა ვარაუდობს, რომ ეს არის ასობით შვილობილი კომპანიებისგან შემდგარი ფინანსური პირამიდა.
ჟურნალისტური გამოძიების თანახმად, რიგ შემთხვევებში, რთული ან შეუძლებელი იყო Meridian-ის კაპიტალის პირდაპირ იმ კომპანიებთან დაკავშირება, რომლებიც სხვადასხვა ქვეყნებში ოპერირებენ. მაგალითად, მოყვანილია ყაზახეთის გადამზიდავი კომპანია Тенгизтрансгаз-ი, რომლის Meridian-ის კაპიტალთან დაკავშირება, გამოჟონილი კონფიდენციალური ინფორმაციის გარეშე შეუძლებელი იქნებოდა. აღნიშნული კომპანია, ყაზახეთში წამყვანი გადამზიდავია.
2005-2010 წლებში, Meridian სხვადასხვა სახის მხარდაჭერას უწევდა რუსული რძის პროდუქტების კომპანია Unimilk-ს, რომელიც რუსულ ბაზარზე სიდიდით მეორე ყველაზე დიდი კომპანია იყო, ხოლო უკრაინაში წამყვან კომპანიას წარმოადგენდა. 2010 წელს, Unimilk-ი შეუერთდა ფრანგულ კომპანია Danone-ს რუსულ წარმომადგენლობას. 2016 წელს კი, Meridian-მა Danone-ში თავისი წილი გაყიდა. გარიგების მოცულობის შესახებ, ზუსტი ინფორმაცია ცნობილი არ არის, თუმცა რუსულ ბაზარზე კომპანიის ინტერესები მხოლოდ ამით არ შემოფარგლულა.
Meridian და რუსული საინვესტიციო კომპანია AEON, რუსული კომპანია Novaport-ის აეროპორტების ქსელის თანაბარი მეწილეები არიან, რომელიც ფარავს ნოვოსიბირსკის, ბარნაულის, ჩელიაბინსკის, ჩიტას, ვოლგოგრადის, ტომსკისა და ასტრახანის აეროპორტებს. ნიშანდობლივია, რომ AEON რუსეთში სამდინარო პორტებსაც ფლობს. AEON-ის კორპორაცია, თავის მომხმარებლებს სხვადასხვა სატრანსპორტო სერვისს, მათ შორის გაზისა და ნავთობპროდუქტების ტრანსპორტირებას სთავაზობს.
ოფიციალური წყაროებით, Meridian Capital Limited-ის მფლობელებს და მმართველ რგოლს შორის ყაზახეთის გავლენიანი და ცნობილი ბიზნესმენები არიან: ევგენი ფელდი, ასკარ ალშინბაევი და ნურჟან სუბხანბერდინი. „ფორბსის“ მონაცემებით, სამივე მათგანი ყაზახეთის უმდიდრესი ადამიანების ათეულშია.


www.primetime.ge